Ο μαστιχοπαραγωγός στο επίκεντρο της πολιτιστικής κληρονομιάς της μαστίχας

Το σημαντικότερο κομμάτι της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της μαστιχοκαλλιέργειας είναι ο άνθρωπος, ο καλλιεργητής, ο μαστιχοπαραγωγός. Εκείνος που μοχθεί και ποτίζει τη γη με τον ιδρώτα του. Εκείνος που ζει και αναπνέει μέσα και γύρω από τα χωριά μας.

Με την επισήμανση αυτή ο κ. Ευθύμης Μονίαρος, πρόεδρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, έδωσε το στίγμα των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν και αφορούν την προώθηση του μοναδικού χιακού προϊόντος της μαστίχας.

Στην εκδήλωση, που έγινε την προηγούμενη Τρίτη 31 Μαρτίου 2015, στο Ομήρειο, με αφορμή την ένταξη της μαστιχοκαλλιέργειας στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, ο κ. Μονίαρος ανέπτυξε την ακόλουθη εισήγηση.

Μεγάλος ο κατάλογος των δράσεων

Όλοι, είμαι σίγουρος, γνωρίζουν ότι η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου αποτελεί κατά βάση έναν οικονομικό οργανισμό, που σκοπό έχει την προάσπιση των συμφερόντων του μαστιχοπαραγωγού μέσα από την προώθηση του μοναδικού μας προϊόντος.

Ή Ένωση, με τα στελέχη που διαθέτει, αναζητά πια τρόπους προώθησης αυτών των συμφερόντων με όρους και πέραν των αμιγώς εμποροοικονομικών. Επίσης, η Χίος, διαθέτει ένα αρκετά σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό, που ένα μέρος του βρίσκεται απόψε κοντά μας και τους ευχαριστούμε-, που έχει δουλέψει, έχει παρουσιάσει και μπορεί να δημιουργήσει αρκετά σημαντικά πράγματα, για να στηρίξουμε όλοι μαζί το σημαντικό γεγονός της ένταξης της μαστιχοκαλλιέργειας στον κατάλογο της UNESCO.

Ανταλλάσσοντας απόψεις με τα στελέχη μας αλλά και με ανθρώπους που προανέφερα, προτείνουμε τα παρακάτω:

* Διατήρηση της γνώσης και διαφύλαξη της τεχνογνωσίας της καλλιέργειας της μαστίχας. Αυτό θα γίνει με καταγραφή της καλλιεργητικής τεχνογνωσίας, συγκέντρωση, ταξινόμηση και τεκμηρίωση των καλλιεργητικών πρακτικών και τεχνικών του σκίνου.

* Δημιουργία θεματικών αρχείων, φωτογραφικού αρχείου και καταγραφή μαρτυριών με video.

* Ανάπτυξη εκπαιδευτικών δράσεων. Είμαι σίγουρος ότι οι διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα έχουν να μας προτείνουν πολλά στη συνέχεια. Κεφάλαια, άλλωστε, υπάρχουν άφθονα, όπως η Χίος, τα μαστιχοχώρια, η καλλιέργεια και το προϊόν.

* Μπορούν να θεσμοθετηθούν μαθητικοί διαγωνισμοί με θέματα που αφορούν την καλλιέργεια των σκίνων και τις παραδόσεις γύρω από αυτήν.

* Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα της δημιουργίας μιας παγκόσμιας επιτροπής για τη στήριξη του στοιχείου από πανεπιστημιακούς δασκάλους σε όλο τον κόσμο.

* Είμαι κάτι παραπάνω από βέβαιος, ότι υπάρχουν Χιώτες σε όλες τις τέχνες, κινηματογράφο, μουσική λογοτεχνία, εικαστικά και άλλα που έχουν τη δυνατότητα σε αυτά τα πλαίσια να παρουσιάσουν και έξω από τα σύνορα του ιδιαίτερου τόπου μας, στοιχεία που να υποστηρίζουν την ένταξη της Μαστίχας στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Όλα όσα προκύψουν μετά από τη σημερινή εκδήλωση και όχι μόνο- θα συντονιστούν από ένα όργανο, στο οποίο θα συμμετέχουν: Το υπουργείο Πολιτισμού το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς, ο δήμος Χίου, η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, οι εκπαιδευτικοί φορείς και εκπρόσωπος των πολιτιστικών σωματείων, έτσι ώστε να καταρτιστεί ένας προγραμματισμός πολιτιστικών δράσεων.

Πάνω απ΄ όλα ο μαστιχοπαραγωγός

Κλείνοντας, θέλω να πω, ότι το σημαντικότερο κομμάτι αυτής της κληρονομιάς είναι ο άνθρωπος, ο καλλιεργητής, ο μαστιχοπαραγωγός. Εκείνος που μοχθεί και ποτίζει τη γη με τον ιδρώτα του. Εκείνος που ζει και αναπνέει μέσα και γύρω από τα χωριά μας.

Τον άνθρωπο – μαστιχοπαραγωγό, πρέπει να τον στηρίζουν ο δήμος, η Περιφέρεια η κεντρική εξουσία. Να προστατεύουν όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται τα δέντρα και την παραγωγή τους από φυσικές και όχι μόνο καταστροφές. Να τον βοηθήσουν να δημιουργήσει σκινώνες πρότυπους, να του παράσχουν οικονομικά κίνητρα, αναγνωρίζοντας τη βοήθεια, που τόσα χρόνια εκείνος προσφέρει στο κράτος, καλλιεργώντας τη μαστίχα που αποτελεί ένα κατ΄ εξοχήν εξαγωγικό προϊόν.

Να τον βοηθήσουν να παραμείνει στο μαστιχοχωρούσικο σπίτι, που σιγά-σιγά καταρρέει κάτω από το βάρος του χρόνου, των καιρικών φαινομένων, ενός πλέγματος κανόνων πολλές φορές ανεδαφικών και της εγκατάλειψης. Μία κατάρρευση που προκαλεί ένα σωρό προβλήματα, σε αυτούς που μένουν ακόμη εκεί αλλά και σε εκείνους, που σκέπτονται να εγκατασταθούν στα μαστιχοχώρια.

Και εμείς ως Ένωση και η θυγατρική μας μέσω των mastihashop, κάνουμε και θα συνεχίσουμε -ιδιαίτερα αυτούς τους δύσκολους καιρούς-, κινήσεις εμπορικές, ερευνητικές και προβολής της μαστίχας με μοναδικό στόχο τη στήριξη των μαστιχοπαραγωγών.

Ο μαστιχοπαραγωγός είναι το κορυφαίο στήριγμα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και ως η βάση αυτής, θα πρέπει να είναι στέρεο για να διασωθεί και να διατηρηθεί αυτός ο τεράστιος πλούτος της πατρίδας μας.