Τρία αγκάθια στην ΒΙΑΛ και ένα ακραίο σενάριο

Γράψε – σβήσε και ένα συνεχές πήγαινε – έλα θα συνεχισθεί και αυτές τις χριστουγεννιάτικες ημέρες μεταξύ του δήμου Χίου και του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, προκειμένου να οριστικοποιηθεί η σύμβαση των δύο πλευρών για την ΒΙΑΛ.

Το θέμα εισάγεται εσπευσμένα στο δημοτικό συμβούλιο την προσεχή Τρίτη, 29 Δεκεμβρίου 2015, «για λόγους που άπτονται της εθνικής πολιτικής στο προσφυγικό ζήτημα», αναφέρεται από τον δήμο Χίου, πλην – όμως – η συζήτηση θα εξαρτηθεί από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων.

Και οι δύο πλευρές επιθυμούν να κλείσει άμεσα το θέμα, αλλά υπάρχουν ακόμα σοβαρές εκκρεμότητες και ενστάσεις, σε τεχνικά και όχι μόνον ζητήματα, που καθιστούν αβέβαιη την εξέλιξη και κυρίως τη επιτυχή κατάληξη. Όλα θα εξαρτηθούν από τις υποχωρήσεις που είναι διατεθειμένη η κάθε πλευρά να κάνει.

Τα φώτα έσβησαν, καιρός για συστηματική δουλειά

Τις ημέρες της κυβερνητικής ευφορίας, που όλοι έτρεχαν άρον – άρον να στήσουν την «εικόνα hot spot», προκειμένου να έχει μια καλή επίσκεψη στη Χίο ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, εν όψει της Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό, διαδέχθηκαν ωριμότερες σκέψεις και κυρίως η σοβαρότητα να στηθεί κάτι που δεν θα είναι μόνον για φωτογραφία και τηλεοπτικά πλάνα. Δηλαδή, να δημιουργηθεί το hot spot, σύμφωνα με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τις προδιαγραφές που θέτει εν προκειμένω η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα σχέδια ξαναμπήκαν κάτω, οι μηχανικοί του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής άρχισαν να τείνουν ευήκοον ους σε όσα τους έλεγαν οι εκπρόσωποι του δήμου Χίου, που ήδη είχαν μελετήσει την εγκατάσταση και τον καταυλισμό από κοινού με τους ανθρώπους της ύπατης αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Στο σημείο αυτό άρχισαν να γίνονται και οι προσαρμογές, στην πραγματικότητα η επαναφορά στην κανονικότητα, ώστε να υπάρχει κοινός τόπος σε αυτό που θα δημιουργηθεί στην ΒΙΑΛ, στην περιοχή του Χαλκειούς και στην Χίο γενικότερα.

Τα τρία αγκάθια των διαπραγματεύσεων

Ακόμα, δεν έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα και δεν έχουν συμφωνηθεί σημαντικά σημεία και ειδικότερα:

1. Ο χρόνος παραχώρησης του χώρου στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο επιθυμεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς και μια opsion για παράταση της λειτουργίας του hot spot. Το θέμα είναι σημαντικό για την δημοτική αρχή, που επιθυμεί να ελαχιστοποιήσει αυτή την περίοδο και η οποία σίγουρα δεν πρέπει να υπερβαίνει τον χρόνο της θητείας της.

2. Τα τεχνικά ζητήματα, είναι σοβαρό σημείο τριβής, καθότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και για λόγους οικονομίας και για λόγους ταχύτητας, δεν επιθυμεί πλήρεις εγκαταστάσεις ή τουλάχιστον δεν συμφωνεί με τον δήμο Χίου στη έκταση των παρεμβάσεων και κατασκευών. Συγκεκριμένα σημεία είναι η περίφραξη του χώρου, ο πλήρης διαχωρισμός των λειτουργιών της ανακύκλωσης και του hot spot, οι επισκευές στο βιομηχανοστάσιο (στέγη, παράθυρα, δίκτυα κ.λπ.), η δημιουργία αξιόπιστων χώρων ενδιαίτησης και παροχής υπηρεσιών κ.ά. Τίθεται δε από τον δήμο Χίου ως πρότυπο εν προκειμένω όσα συμφωνήθηκαν και από κοινού σχεδιάσθηκαν με την ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Να σημειώσουμε δε ότι πάνω σε αυτόν τον σχεδιασμό «πάτησε» το Υπουργείο, αλλά στη πορεία το σχέδιο χάλασε με τις «προσαρμογές» που υπέστη.

3. Ο κοινωνικός έλεγχος που θέλει να έχει η δημοτική αρχή στον χώρο της ΒΙΑΛ, αποτελεί μάλλον το πλέον σημαντικό σημείο τριβής κι εκείνο ίσως που τρομάζει τον δήμαρχο κ. Μανώλη Βουρνού ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά και να χαλάσει την μάλλον καλή εικόνα που έχει δημιουργηθεί στην διαχείριση του προσφυγικού για τη Χίο όλο το τελευταίο διάστημα. Το ζητούμενο μάλλον δεν είναι – εν προκειμένω – ο έλεγχος στο θεσμικό πλαίσιο των λειτουργιών του hot spot, άλλωστε αυτό δεν αποτελεί μόνον εθνική υπόθεση, αφού είναι συμπεφωνημένο από κοινού με την Ε.Ε., αλλά ζητήματα καθημερινότητας και καλής λειτουργίας του καταυλισμού, που θα εξασφαλίζουν την ηρεμία και την ασφάλεια στον χώρο και κατ΄ επέκταση στην περιοχή του Χαλκειούς, αλλά και σε όλο το νησί. Για παράδειγμα, η ομαλή αναχώρηση των προσφύγων και μεταναστών για την ηπειρωτική Ελλάδα, η εξασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών σίτισης και διαμονής, είναι μερικά από τα ζητήματα αυτά. Η δημοτική αρχή θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ να έχει παρουσία και λόγο, έστω και συμβουλευτικό ή εισηγητικό, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες καταστάσεις, οι οποίες εν δυνάμει θα μπορούσαν να δυναμιτίσουν το κλίμα, να αναστρέψουν τις καλές διαθέσεις των πολιτών και φυσικά να δεχθεί ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στην πολιτική της.

Το ακραίο σενάριο όταν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις

Τόσο πριν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, όσο και κατά τη διάρκεια τους και οι δύο πλευρές έχουν στην οπτική τους το ενδεχόμενο να μην υπάρξει επιτυχής κατάληξη και να τα «σπάσουν». Διευκρινίζουμε ότι αυτό ούτε ο δήμος Χίου, ούτε το Υπουργείο επιθυμούν. Αλλά πάντα όταν γίνονται διαπραγματεύσεις ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πιθανόν.

Στο πίσω μέρος του μυαλού τους και οι δύο πλευρές εξετάζουν ή και επεξεργάζονται σενάρια στην κατεύθυνση αυτή.

Η δημοτική αρχή, με εξασφαλισμένες την χρηματοδότηση για την προκαταβολή της αγοράς του ακινήτου της ΒΙΑΛ, καθώς και τις εγκρίσεις του δημοτικού συμβουλίου και της οικονομικής επιτροπής, σπεύδει να ολοκληρώσει τις διαδικασίες, γιατί είναι ανοικτό το ακραίο σενάριο να μπει «σφήνα» στην αγορά του ακινήτου το Υπουργείο. Ακραία κίνηση; Ναι. Επιθετική συμπεριφορά; Ναι. Απίθανο; Όχι.

Ακόμα, όμως κι αν δεν γίνει μια τέτοια επιθετική κίνηση από το Υπουργείο είναι ανοικτό το ενδεχόμενο – αν η δημοτική αρχή τους «ζορίσει» πολύ – να επιλέξουν κάποιο από τα κενά στρατόπεδα του νησιού και να στήσουν εκεί το hot spot. Τους χαλάει την «εικόνα hot spot» με τον κ. Τσίπρα στην ΒΙΑΛ, τους καθυστερεί λίγο τα πλάνα, αλλά προκειμένου να τους «κατσικωθεί» ο δήμος Χίου μέσα στην ΒΙΑΛ μπορεί και να το κάνουν.

Τέτοιες ακραίες κινήσεις, επαναλαμβάνουμε, ουδεμία πλευρά τις επιθυμεί. Η κάθε πλευρά έχει ανάγκη την άλλη και το πλέον ή βέβαιον είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σκληρό μπρα ντε φερ, όπου μπορεί μεν τα πράγματα να «καργάρουν», αλλά μάλλον δεν θα «σπάσουν».