Αρχίζουν τα… όργανα, ορατός ο κίνδυνος ακυβερνησίας στους δήμους

Ορατός περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι – λίγες ημέρες πριν την ανάληψη των καθηκόντων της νέας δημοτικής αρχής – ο κίνδυνος πλήρους ακυβερνησίας στον δήμο Χίου, καθώς και στην πλειονότητα των δήμων της χώρας, απότοκος αφενός της διαφαινόμενης έλλειψης συνεργασίας μεταξύ των παρατάξεων και αφετέρου και κυρίως της αντίθεσης στις πραξικοπηματικές παρεμβάσεις του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου για την περίφημη κυβερνησιμότητα.

Μετά την ορκωμοσία των νέων αιρετών θα τεθούν σε κίνηση οι διαδικασίες για την συγκρότηση και στελέχωση των επιτροπών, των οργάνων και των διοικήσεων των φορέων και νομικών προσώπων του δήμου Χίου κι εδώ η κατάσταση κάθε άλλο παρά ρόδινη εμφανίζεται.

Θα σηκώσει… αντάρτικο η αντιπολίτευση;

Βασικό ρόλο, βεβαίως, θα διαδραματίσει η στάση των λοιπών παρατάξεων, πέραν εκείνης του νέου δημάρχου κ. Σταμάτη Κάρμαντζη, που – όπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν – φιλοδοξεί να διοικήσει μόνη της τον δήμο, αφού δεν κατέστη εφικτή η συνεργασία με τις άλλες παρατάξεις.

Αν, λοιπόν, οι λοιπές παρατάξεις αποφασίσουν να… συμμορφωθούν στις διατάξεις του νόμου – έκτρωμα, που ψήφισε η κυβέρνηση, τότε ο κ. Κάρμαντζης θα εξασφαλίσει την… κυβερνησιμότητα και όλα θα βαίνουν “καλώς” για την νέα δημοτική αρχή, όχι – βεβαίως – κατ΄ ανάγκην και για τον δήμο Χίου.

Αν, ωστόσο, αποφασίσουν να αντιταχθούν στην πράξη στον νέο νόμο, κάτι που μένει να φανεί, μπορεί να σηκώσουν… αντάρτικο και να μην εγκρίνουν στο δημοτικό συμβούλιο τα πρόσωπα που θα προτείνει η νέα δημοτική αρχή για τις διοικήσεις των φορέων, νομικών προσώπων, εταιρειών κ.λπ. του δήμου Χίου. Οπότε, προβλέπεται μύλος.

Είπαμε πραξικόπημα, αλλά με κάποια… όρια

Θα διερωτηθεί κανείς πώς και διέφυγε της προσοχής από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αυτό το ενδεχόμενο κατά την ψήφιση του νόμου. Δηλαδή, ενώ στις διοικήσεις ο νόμος δίνει την πλειοψηφία των 3/5 των μελών, για να εξασφαλίζεται η… κυβερνησιμότητα, ορίζει συνάμα ότι τα προτεινόμενα μέλη πρέπει να εγκριθούν από το δημοτικό συμβούλιο.

Όπερ σημαίνει ότι μπορεί η πρόταση της δημοτικής αρχής να καταψηφισθεί, με την επίκληση οιουδήποτε άλλου λόγου – πέραν εκείνου του απαραδέκτου του νόμου – από την αντιπολίτευση, που εν δυνάμει μπορεί και να τηρήσει ενιαία στάση.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση δεν το τράβηξε τόσο πολύ στα άκρα, καθότι ουσιαστικά θα καταργούσε πλήρως το δημοτικό συμβούλιο, θα οδηγούσε την διοίκηση του δήμου στην ενός ανδρός αρχή, κάτι που θα ισοδυναμούσε ευθέως σε ολοκληρωτικής αντίληψης ρύθμιση. Αν και, βεβαίως, ο ίδιος ο νόμος ως φιλοσοφία και πρακτική μάλλον προσιδιάζει σε τέτοιας μορφής αντίληψη.

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη

Ενώ αρχικά η ρύθμιση για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας της παράταξης του δημάρχου αφορούσε την οικονομική επιτροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής, καθώς και τους αιρετούς των διοικήσεων των φορέων, επιχειρήσεων κ.λπ., η τελική ρύθμιση που ψηφίσθηκε ορίζει διαφορετικά τα πράγματα.

Συγκεκριμένα, καταλαμβάνει πέραν των αιρετών, όπου τυπικά η πλειοψηφία των 3/5 ορίζεται από την παράταξη του δημάρχου και τα λοιπά μέλη προερχόμενα από κοινωνικούς φορείς (ΤΕΕ, πολιτιστικά σωματεία κ.λπ.) ή πολίτες, ορίζοντας σαφώς στο άρθρο 6 ότι:

Όπου στις διατάξεις νόμων, προεδρικών διαταγμάτων και λοιπών κανονιστικών πράξεων, προβλέπεται ο ορισμός μελών στη διοίκηση των νομικών προσώπων των δήμων και των περιφερειών, καθώς και των συνδέσμων τους, κατά συγκεκριμένη αναλογία, τα τρία πέμπτα (3/5) των μελών (σ.σ. κι όχι των αιρετών), συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου, με τους αναπληρωτές τους, υποδεικνύονται από τον δήμαρχο ή τον περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και τα δύο πέμπτα (2/5) από τις λοιπές παρατάξεις.

Επιστρατεύεται και ο πρόεδρος του Δ.Σ. για την στελέχωση της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής

Ο νέος νόμος 4623/2019 στο άρθρο 2, που αντικαθιστά το άρθρο 74 του ν. 3852/2010, ορίζει επακριβώς πώς θα γίνει η εκλογή των μελών της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής του δήμου Χίου. Συγκεκριμένα:

Από τα συνολικά εννέα μέλη, ο δήμαρχος ή ο αντικαταστάτης του αντιδήμαρχος προεδρεύει, συμμετέχουν ακόμα δύο αντιδήμαρχοι που προτείνει ο δήμαρχος και εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο άλλα έξι μέλη. Από αυτούς του έξι οι δύο προέρχονται υποχρεωτικώς από τη παράταξη του δημάρχου, εξασφαλιζομένης κατά τον τρόπο αυτό της πλειοψηφίας (5 στους 9) και αναλογικά εκλέγονται οι υπόλοιποι από τις άλλες παρατάξεις.

Εν προκειμένω, στον δήμο Χίου η παράταξη του κ. Κάρμαντζη θα έχει στις αναφερόμενες δύο επιτροπές συνολικά από 5 μέλη, εκ των οποίων τα τρία οριζόμενα και τα δύο εκλεγόμενα (ένα από την πρώτη κατανομή κι ένα από την δεύτερη), η παράταξη του κ. Κώστα Τριαντάφυλλου δύο μέλη (ένα από την πρώτη κατανομή κι ένα από το απομένον υπόλοιπο), η παράταξη του κ. Μανώλη Βουρνού ένα (από την πρώτη κατανομή) και η παράταξη του κ. Γιάννη Καραβασίλη ένα (από το υπόλοιπο στην δεύτερη κατανομή). Οι λοιπές παρατάξεις μένουν… εκτός νυμφώνος.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της πρωτοφανούς παρέμβασης και πώς με κάθε τρόπο επιδιώκεται να εξασφαλισθεί η περίφημη κυβερνησιμότητα και η πριμοδότηση του συνδυασμού του δημάρχου, με τον νέο νόμο προβλέπεται ότι μέλος στις δύο αυτές επιτροπές μπορεί να είναι ακόμα και ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου!

Κάτι τέτοιο ρητά το απαγόρευε το άρθρο 74, παρ. 2 του Ν. 3852/2010, καθιερώνοντας το ασυμβίβαστο του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου με την ιδιότητα του μέλους στις εν λόγω δύο επιτροπές (Δεν επιτρέπεται να εκλεγεί μέλος της οικονομικής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου).

Το άρθρο 2, παρ. 1, του νόμου 4623/2019, που αντικατέστησε το παραπάνω άρθρο, ουδέν προβλέπει περί τούτου, άρα θεωρείται καταργηθέν το εν λόγω ασυμβίβαστο, στην λογική «είμαστε που είμαστε λίγοι, ουδείς πρέπει να πάει χαμένος»!

Οι καρέκλες, η πληθωρική προσφορά και η επιτομή του διακτινισμού

Αν το ζήτημα της… κυβερνησιμότητας με την απαράδεκτη, ως ανωτέρω, ρύθμιση λύνεται στις αναφερθείσες δύο επιτροπές δεν συμβαίνει το ίδιο με τους φορείς, εταιρείες και οργανισμούς του δήμου Χίου, όπου – όπως έχουμε προαναφέρει – η παράταξη του δημάρχου εξασφαλίζει μεν τα 3/5 των μελών των διοικήσεων, αλλά πρέπει κιόλας αυτά να εγκριθούν από το δημοτικό συμβούλιο.

Αναφέρουμε κατωτέρω όλους αυτούς τους φορείς, αφενός για να γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι, ιδίως σε περίπτωση ασυμφωνίας και άρα ακυβερνησίας και αφετέρου για να γίνει αντιληπτό πώς και πού η παράταξη του κ. Κάρμαντζη θα βρει τόσους πολλούς αιρετούς και μη για να στελεχώσει τις διοικήσεις με τακτικά μέλη και τους αναπληρωτές τους.

Ακόμα κι αν βρεθούν, άλλωστε προσφορά υπάρχει και μάλιστα… πληθωρική αν φέρουμε στο μυαλό μας το υπερπλήρες ψηφοδέλτιο του συνδυασμού του, πάλι πρέπει κυριολεκτικά οι εκλεγμένοι να… διακτινίζονται για να είναι παντού παρόντες και να τα προλαβαίνουν, τουλάχιστον κατά το τυπικό, ας αφήσουμε το ουσιαστικό μέρος της συνεισφοράς τους στην διοίκηση και στα δρώμενα.

Τα νομικά πρόσωπα, φορείς, εταιρείες, επιτροπές του δήμου Χίου

Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο: Εννεαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 5 αιρετούς, 2 εκπροσώπους πολιτιστικών σωματείων και δύο δημότες ή κατοίκους Χίου, με ανάλογη επαγγελματική ή κοινωνική δράση ή ειδικές γνώσεις με τον σκοπό του (Σημείωση: Αυτό ισχύει παντού όπου προβλέπεται η παρουσία απλών πολιτών στις διοικήσεις).

Νομικό Πρόσωπο: Ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, που αποτελείται από 6 αιρετούς, ένα εκπρόσωπο των εργαζομένων και 4 δημότες χρήστες των υπηρεσιών του.

Διαδημοτικό Λιμενικό Ταμείο: Ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 4 του δήμου Χίου, όχι κατ΄ ανάγκην αιρετούς, 3 από τον δήμο Οινουσσών, 3 από τον δήμο Ψαρών και την λιμενάρχη Χίου. Εν προκειμένω η παράταξη του κ. Κάρμαντζη (με βάση την αρχή των 3/5) εκλέγει δύο μέλη και από ένα οι παρατάξεις των κ.κ. Τριαντάφυλλου και Βουρνού.

Σχολική επιτροπή Α/βάθμιας εκπαίδευσης: Ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 5 δημοτικούς συμβούλους, 2 διευθυντές από τους 5 αρχαιότερους, που υποδεικνύει η πρωτοβάθμια, 1 εκπρόσωπος της Ένωσης Γονέων και 3 δημότες.

Σχολική επιτροπή β/βάθμιας εκπαίδευσης: Δεκαπενταμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 6 δημοτικούς συμβούλους, 2 διευθυντές από τους πέντε αρχαιότερους που υποδεικνύει η δευτεροβάθμια, 2 εκπροσώπους της Ένωσης Γονέων, 2 εκπροσώπους των μαθητικών κοινοτήτων (γυμνάσιο και λύκειο) και 3 δημότες.

ΔΗΚΕΧ: Ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 6 δημοτικούς συμβούλους, 1 εκπρόσωπο φορέα, 1 εκπρόσωπο των εργαζομένων και 3 δημότες ή κατοίκους.

ΔΕΥΑΧ: Ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από τον δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν δημοτικό σύμβουλο ως πρόεδρο, 6 δημοτικούς συμβούλους εκ των οποίων οι 4 ανήκουν στην παράταξη του δημάρχου , 1 εκπρόσωπο των εργαζομένων, 1 εκπρόσωπο περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα, που ορίζει ο ίδιος ο φορέας και 2 δημότες η μόνιμους κατοίκους.

Μονομετοχική Ακινήτων Α.Ε.: Εννεαμελές διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από 3 δημοτικούς συμβούλους, 5 δημότες και 1 εκπρόσωπο του Επιμελητηρίου.

ΔΙΑΝΟΧ Α.Ε. ( ο δήμος Χίου είναι μέτοχος με 98%, ο δήμος Οινουσσών με 1% και ο δήμος Ψαρών με 1%): Το δημοτικό συμβούλιο ορίζει έναν αντιπρόσωπό του στην γενική συνέλευση της εταιρείας, ο οποίος δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στο Δ.Σ., καθώς και 11 εκπροσώπους του, αιρετούς και μη.

Προμηθευτική Α.Ε. (ο δήμος Χίου είναι μέτοχος με 96,58% και οι ιδιώτες με 3,42%): Το δημοτικό συμβούλιο ορίζει τους 10 εκπροσώπους του αιρετούς και μη ως εκλέκτορες στην γενική συνέλευση, η οποία και εκλέγει τον πρόεδρο και αντιπρόεδρο από τα ορισθέντα μέλη.

Αιγαιοηλεκτρική Α.Ε. (ο δήμος Χίου είναι μέτοχος με ποσοστό 49% και ο κ. Μαυρουδής με 51%): Το δημοτικό συμβούλιο ορίζει 2 εκπροσώπους του στην εταιρεία με τους αναπληρωτές τους.

ΔΙΑΠΟΡΙ Ιχθυοκαλλιέργειες Α.Ε. ( ο δήμος Χίου συμμετέχει με ποσοστό 20%, ως διάδοχος της πρώην κοινότητας Μεστών): Εκπρόσωπος του δήμου Χίου είναι συνήθως ένας δημοτικός σύμβουλος από την Δ.Ε. Μαστιχοχωρίων, με αναπληρωτή τον πρόεδρο της Τ.Κ. Μεστών.

Υπάρχουν, ακόμα, η δημοτική επιτροπή παιδείας, όπου το δημοτικό συμβούλιο ορίζει τον πρόεδρό της και τους εκπροσώπους των φορέων, η επιτροπή τουριστικής ανάπτυξης, με πρόεδρο που ορίζεται από το δημοτικό συμβούλιο, η άτυπη αλλά οριζόμενη από το δημοτικό συμβούλιο επιτροπή κυκλοφορίας, το συντονιστικό τοπικό όργανο πολιτικής προστασίας με τον δήμαρχο ως πρόεδρο και δύο δημοτικούς συμβούλους που ορίζει το Δ.Σ. και η εκπροσώπηση με 2 συμβούλους με τους αναπληρωτές τους στο Κέντρο Πρόληψης κατά των Ναρκωτικών.

Ακολουθεί το κείμενο του νέου νόμου 4623/2019 ΦΕΚ 134/Α/9.8.2019 σε αρχείο pdf