Πενήντα ερωτήσεις αγωνίας για το αντιμόνιο Χίου ζητούν επιτακτικά απάντηση
Αγωνία, επιφυλάξεις και έντονη αμφισβήτηση για το εγχείρημα των εξορύξεων αντιμονίου στη Χίο, που προωθεί η κυβέρνηση και σιγοντάρει η δημοτική αρχή, αναδύεται από ένα σύνολο πενήντα ερωτήσεων που διατύπωσαν και κατέθεσαν στην λεγόμενη δημόσια διαβούλευση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας φορείς της προς εκμίσθωση περιοχής της Βόρειας Χίου.
Συγκεκριμένα, ο Σύλλογος Κεραμουσίων Χίου «Ο Άγιος Παντελεήμονας, ο Εκπολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Κεράμου Χίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λεπτοπόδων «Τα Αγιάσματα» μπορεί να μην θέτουν ευθέως και κατηγορηματικά με ένα «όχι ή ένα ναι» την αντίθεσή τους ή και την συμφωνία τους στον αμφισβητούμενο σχεδιασμό, ωστόσο τόσο ο τρόπος με τον οποίο θέτουν τα ερωτήματά τους, όσο και αυτό καθαυτό το περιεχόμενο πλείστων εξ αυτών, υποδηλώνουν με σαφήνεια τουλάχιστον την τήρηση αποστάσεων.
Τα ερωτήματα αυτά δείχνουν ότι η κοινή γνώμη, τόσο της επίμαχης περιοχής, όσο και γενικότερα της Χίου ουδέποτε ενημερώθηκε επί της ουσίας, αλλά εκλήθη να εκφράσει την άποψή της σε κείμενα καθαρά τυπικά ή και τεχνικά, όπως αυτά της διεθνούς προκήρυξης του διαγωνισμού έρευνας και εκμετάλλευσης και του σχεδίου σύμβασης, με τον όποιο ανάδοχο – μισθωτή προέκυπτε από την διαγωνιστική διαδικασία.
Και το πλέον ή βέβαιον είναι ότι τα ερωτήματα αυτά δεν θα απαντηθούν, τουλάχιστον στην παρούσα φάση και ορισμένα εξ αυτών ουδέποτε, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ και πολύ περισσότερο από την δημοτική αρχή Χίου, που εμφανίζεται να βάζει πλάτες στο εγχείρημα του υπουργείου.
Αναλυτικά, τα ερωτήματα των φορέων για τα οποία ζητείται έγκυρη και πειστική απάντηση, σήμερα:
1. Ποια θα είναι η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην παρακολούθηση των δραστηριοτήτων της εξόρυξης και πώς θα διασφαλιστεί η διαφάνεια στις αποφάσεις;
2. Ποια είναι η στρατηγική για την επικοινωνία με το ευρύ κοινό και τους τοπικούς φορείς κατά τη διάρκεια των εξορύξεων, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια και ενημέρωση;
3. Υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία ενός συστήματος ανατροφοδότησης από τους κατοίκους και τις τοπικές επιχειρήσεις για τις επιπτώσεις της εξόρυξης, ώστε να μπορούν να καταθέσουν παράπονα ή προτάσεις; Υπάρχει σχέδιο για διαμεσολάβηση ή επίλυση διαφορών;
4. Υπάρχει πρόβλεψη για τη διενέργεια ανεξάρτητων ελέγχων και επιθεωρήσεων για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τα περιβαλλοντικά πρότυπα;
5. Υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την έναρξη, διάρκεια, και λήξη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων και ποια μέτρα θα ληφθούν σε περίπτωση καθυστερήσεων σε οποιοδήποτε από τα στάδια;
6. Με ποιον τρόπο θα οργανωθεί η διαχείριση των αναγκαίων κυβικών μέτρων βουνού – μεταλλεύματος που απαιτούνται ετησίως για την εξόρυξη; Πού θα γίνεται η επεξεργασία, πού θα καταλήγουν τα απόβλητα;
7. Υπάρχει σχέδιο για την προστασία των θαλάσσιων πόρων της περιοχής, ειδικά εάν η εξόρυξη επηρεάσει τις ακτές ή τις υποθαλάσσιες περιοχές;
8. Ποιο είναι το πλάνο για την ζήτηση εργασίας που θα προκύψει; Πώς θα καλυφθεί αυτή η ζήτηση;
9. Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι που θα συμμετέχουν στις εξορυκτικές δραστηριότητες θα είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι και προστατευμένοι από περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κινδύνους;
10. Πώς θα ελεγχθεί η ροή του υλικού εξόρυξης και πώς θα διασφαλιστεί η ασφάλεια σε κινδύνους διαρροών ή ατυχημάτων κατά τη μεταφορά; Υπάρχει πλάνο για τη μεταφορά και απομάκρυνση των επικίνδυνων υλικών και αποβλήτων από τις εξορύξεις εκτός του νησιού, και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην τοπική κυκλοφορία και υποδομές; Πώς και προς ποια κατεύθυνση θα γίνεται η μεταφορά των υλών; Από ποιο σημείο θα γίνεται η εξαγωγή;
11. Υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία ασφαλών διαδρομών και υποδομών για την ασφαλή μεταφορά των εξορυκτικών υλικών εκτός του νησιού; Υπάρχουν σχέδια για τη δημιουργία υποδομών που θα υποστηρίζουν τις εξορυκτικές δραστηριότητες (όπως λιμάνια ή δρόμοι), και αν ναι, ποιος θα είναι υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση και την κατασκευή αυτών;
12. Ποιος θα είναι υπεύθυνος για την αποκατάσταση της βλάστησης και του φυσικού περιβάλλοντος μετά την ολοκλήρωση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων;
13. Ποιες προβλέψεις υπάρχουν για τη διασφάλιση ότι οι εξορυκτικές δραστηριότητες θα συμμορφώνονται με τα διεθνή πρότυπα και τις κανονιστικές απαιτήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη;
14. Πώς εξασφαλίζεται ότι οι όροι της σύμβασης εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, και υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου και αξιολόγησης για αυτό;
15. Ποιος είναι ο ρόλος υποστηρικτικών εταιρειών, όπως η Rockfire Resources, και πώς διασφαλίζεται ότι η συμμετοχή τους εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Δημοσίου και της τοπικής κοινωνίας;
16. Υπάρχει πρόβλεψη για τη διενέργεια αξιολόγησης, τόσο περιβαλλοντικού, όσο και κοινωνικού αντικτύπου πριν από την έναρξη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, προκειμένου να αξιολογηθεί η επιρροή στις τοπικές κοινότητες;
17. Τι επιπτώσεις αναμένεται να έχει η εξόρυξη στην υγεία και το περιβάλλον; Οι περιοχές πέριξ της δραστηριότητας με ποιον τρόπο εξασφαλίζεται ότι δεν θα επηρεαστούν, για παράδειγμα εξαιτίας της παραγωγής αντιμονιούχου σκόνης;
18. Πώς θα επηρεαστεί η ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής κατά τη διάρκεια των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, ειδικά σε σχέση με την ηχορύπανση και τη ρύπανση του αέρα;
19. Πώς θα εξασφαλιστεί ότι οι εξορυκτικές δραστηριότητες δεν θα επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα του πόσιμου νερού της περιοχής;
20. Έχουν ληφθεί υπόψη οι δραστηριότητες τουριστικής φύσεως, όπως ο ιαματικός, πεζοπορικός και πολιτισμικός τουρισμός, και πώς θα προστατευτούν από τις εξορύξεις;
21. Ποιες διασφαλίσεις υπάρχουν για την προστασία των υπόγειων υδάτων και της ιαματικής πηγής που βρίσκεται εντός της περιοχής των 9.000 στρεμμάτων;
22. Πώς θα επηρεάσει η εξόρυξη το υδροθεραπευτήριο που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί μέσω ΕΣΠΑ, δεδομένου ότι βρίσκεται εντός της περιοχής; Η πιστοποιημένη ιαματική πηγή, τελεί εντός συγκεκριμένης ζώνης προστασίας; Με ποιον τρόπο θα εξασφαλιστεί η πλήρης προστασία της ζώνης αυτής από τις δραστηριότητες γεώτρησης και εξόρυξης;
23. Ποια είναι η στρατηγική για τη διαχείριση των απόβλητων υδάτων και άλλων επικίνδυνων αποβλήτων που θα προκύψουν από την εξόρυξη και την επεξεργασία του αντιμονίου;
24. Πώς θα εξασφαλιστεί ότι οι δονήσεις και οι άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις εξορυκτικές δραστηριότητες δεν θα επηρεάσουν την υγεία και την ασφάλεια των περιοίκων, τις κατοικίες και τις υποδομές της περιοχής;
25. Ποια θα είναι η επίπτωση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στην τοπική γεωργική δραστηριότητα, π.χ. αμπέλια, ελαιώνες;
26. Ποια θα είναι η επίπτωση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στις τοπικές επιχειρήσεις και ποια είναι η πρόβλεψη για αντισταθμιστικά οφέλη;
27. Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι υποσχέσεις για αντισταθμιστικά οφέλη στην τοπική κοινότητα θα τηρηθούν και ποιος θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθησή τους;
28. Ποιο είναι το νομικό πλαίσιο που θα διασφαλίσει ότι οι εμπλεκόμενες εταιρείες και φορείς θα τηρήσουν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές δεσμεύσεις τους;
29. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της εξόρυξης στην τοπική πανίδα και χλωρίδα, ειδικά σε είδη που βρίσκονται υπό προστασία ή είναι ενδημικά της περιοχής; Ποια μέτρα θα ληφθούν για να εξασφαλίσουν την προστασία τους;
30. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις των εξορύξεων στο τοπικό κλίμα και την ποιότητα του αέρα, και ποια μέτρα θα ληφθούν για να μειωθούν οι επιπτώσεις αυτές;
31. Ποια είναι πρόβλεψη για την αξιολόγηση, καταγραφή και παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα, του νερού και του εδάφους πριν και κατά τη διάρκεια των εξορυκτικών δραστηριοτήτων; Ποιοι φορείς είναι αρμόδιοι για αυτό; Ποιος είναι ο μηχανισμός που θα ακολουθηθεί σε περίπτωση που οι μετρήσεις υπερβούν συγκεκριμένα όρια;
32. Υπάρχει πρόβλεψη για την εγκατάσταση σταθμών παρακολούθησης παραμέτρων, όπως η ποιότητα του αέρα, του εδάφους και των υδάτων, σε τακτική βάση;
33. Πώς θα εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες στις υφιστάμενες υποδομές του νησιού (δρόμοι, δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτροδότησης) από την αυξημένη δραστηριότητα; Ποιος θα είναι ο μηχανισμός αντίδρασης και επανόρθωσης;
34. Ποια είναι η στρατηγική αποκατάστασης της περιοχής μετά το πέρας των εξορυκτικών δραστηριοτήτων και πώς θα διασφαλιστεί ότι η περιοχή θα επανέλθει στην πρότερη κατάσταση;
35. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις της εταιρείας στο τέλος της περιόδου εκμετάλλευσης για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος;
36. Τι θα συμβεί σε περίπτωση που τα αποθέματα αντιμονίου δεν είναι επαρκή για τη βιώσιμη εκμετάλλευση; Ποια είναι η πρόβλεψη για αυτή την περίπτωση και τι θα γίνει με την αποκατάσταση της περιοχής;
37. Ποιοι είναι οι ακριβείς όροι και προϋποθέσεις που πρέπει να τηρήσει η εταιρεία για την προστασία του περιβάλλοντος, και ποιος θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση με αυτούς;
38. Τι ορίζεται ως έκτακτη ανάγκη; Ποιο είναι το πλάνο για την αντιμετώπισή της; Ποιοι φορείς εμπλέκονται; Ποιοι θα είναι οι αρμόδιοι να ενημερωθούν και να ενημερώσουν σε μία τέτοια περίπτωση;
39. Υπάρχει σχέδιο για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων ατυχημάτων, όπως π.χ. διαρροές επικίνδυνων υλικών; Πώς θα εξασφαλιστεί έγκυρη, άμεση και έγκαιρη ενημέρωση της τοπικής κοινότητας; Ποιος θα είναι υπεύθυνος για την αποκατάσταση σε περίπτωση καταστροφών;
40. Υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία ενός ταμείου αποκατάστασης που θα διασφαλίσει ότι η περιοχή θα επανέλθει σε καλή κατάσταση μετά το πέρας της εξόρυξης, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση της εταιρείας;
41. Πώς δεσμεύεται ο ανάδοχος του έργου για την τήρηση δεσμεύσεων σε επίπεδο δημόσιας υγείας, ασφαλείας, περιβαλλοντικής προστασίας, αποκατάστασης; Ποιος είναι ο μηχανισμός που ενεργοποιείται σε περίπτωση μη τήρησης των δεσμεύσεων; Ποιες είναι οι προβλεπόμενες κυρώσεις;
42. Ποια είναι τα προβλεπόμενα μέτρα σε περίπτωση παραβίασης των περιβαλλοντικών κανονισμών από την εταιρεία και ποιος θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης;
43. Ποια θα είναι η διαδικασία για την αναθεώρηση της σύμβασης εκμίσθωσης σε περίπτωση που οι αρχικές εκτιμήσεις για τα αποθέματα ή τις περιβαλλοντικές ή τις κοινωνικές επιπτώσεις αποδειχθούν ανακριβείς, εσφαλμένες ή αποκλίνουν από τους αρχικούς στόχους;
44. Ποιοι είναι οι όροι που επιτρέπουν την επανεξέταση της σύμβασης σε περίπτωση αλλαγών στις διεθνείς τιμές των μετάλλων ή άλλων οικονομικών παραμέτρων που επηρεάζουν την εξόρυξη;
45. Ποιοι είναι οι όροι με τους οποίους η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί από οποιοδήποτε μέρος και ποιες είναι οι νομικές συνέπειες σε αυτή την περίπτωση; Υπάρχει πρόβλεψη για αναθεώρηση της σύμβασης, με βάση τις περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν απρόοπτα από την εξόρυξη;
46. Ποια είναι τα δικαιώματα του ελληνικού δημοσίου σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της εταιρείας με τους όρους της σύμβασης;
47. Ποιες είναι οι προβλέψεις σε περίπτωση που η εταιρεία αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες και δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις;
48. Σε περίπτωση που οι εξορυκτικές δραστηριότητες προκαλέσουν μη αναστρέψιμη ζημιά σε ιδιωτικές περιουσίες ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις ή στο περιβάλλον, υπάρχουν προβλέψεις για αποζημίωση της τοπικής κοινωνίας και αποκατάσταση της περιοχής; Ποιος είναι ο μηχανισμός αυτός;
49. Υπάρχει πρόβλεψη για την αξιολόγηση και παρακολούθηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της εξόρυξης, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση των εργασιών;
50. Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι εξορυκτικές δραστηριότητες δεν θα προκαλέσουν μακροπρόθεσμες βλάβες στους τοπικούς φυσικούς πόρους, όπως το νερό και η γη;