“Ισορροπίες” από τον Ισίδωρο Λοΐζο

“Ισορροπίες”, τιτλοφορείται η έκθεση φωτογραφίας του Ισίδωρου Λοΐζου που θα φιλοξενηθεί στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Χίου, από τις 28 Μαϊου μέχρι τις 6 Ιουνίου 2025. Για την έκθεση γράφει ο φιλόλογος Χρίστο Π. Φαράκλας

Η τέχνη του «ὁρᾶν»

 

Η όραση είναι δώρο και κτήμα κοινό. Προσφέρει δυνατότητα ένταξης και προσαρμογής μέσα στον φυσικό μας χώρο. Αποτελεί τρόπο επαφής και επικοινωνίας με τους ομοίους μας. Συνιστά κριτήριο αξιολόγησης και επιλογής όσων μας είναι απαραίτητα και μας ενδιαφέρουν αλλά και απόρριψης όσων μας ενοχλούν και μας απωθούν. Είναι η ευγενέστερη από τις αισθήσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι υπόλοιπες δεν είναι εξίσου πολύτιμες και καθοριστικές για τη συγκρότηση της φυσικής πληρότητας του ανθρώπου. Όπως όμως όλες οι ικανότητες του ανθρώπου χρειάζονται εξάσκηση και καλλιέργεια για να αναπτυχθούν, έτσι και όραση χρειάζεται την εξάσκησή της. Και για να μη βλέπουμε μηχανικά και παθητικά αλλά ενσυνείδητα και ενεργητικά είναι απαραίτητο να διδαχτούμε την τέχνη αυτή, όπως και για να απολαύσουμε ένα καλό μουσικό κομμάτι είναι απαραίτητο το εξασκημένο αυτί.

Η όραση εξασκείται όχι μόνο με τη συστηματική παρατήρηση των αντικειμένων που μας περιβάλλουν αλλά και μέσω των εικαστικών τεχνών, που συνοψίζουν την οπτική σοφία πολλών ανθρώπων, οι οποίοι είχαν σπουδάσει ή κατακτήσει με προσωπικό μόχθο την τέχνη του «ὁρᾶν». Αυτό ισχύει και για την τέχνη της φωτογραφίας, την οποία υπηρετεί στη Χίο επί χρόνια και με συνέπεια ο Σιδερής Λοΐζος. Ο Σιδερής ξεκίνησε με μια φωτογραφική μηχανή και ένα όραμα: να αποτυπώσει στις εικόνες του την προσωπογραφία της Χίου. Ξεκινώντας, όπως είναι φυσικό, από μια περιγραφική απεικόνιση προχώρησε σταδιακά στην αναζήτηση και ανακάλυψη της εσωτερικής φυσιογνωμίας του νησιού μας, που δεν εστιάζεται απλώς στην εφήμερη ειδυλλιακή ομορφιά των τοπίων αλλά στην προβολή των πιο μόνιμων χαρακτηριστικών του ιωνικού ιδιότυπου.

Ο Σιδερής οδηγεί τη ματιά μας σε πανοραμικές απόψεις και λεπτομέρειες, που συνήθως προσπερνάμε αμέριμνοι και αδιάφοροι, είτε γιατί νομίζουμε ότι δεν μας αφορούν είτε γιατί δεν τραβούν αυτόματα την προσοχή μας είτε γιατί απλώς δεν έτυχε να περάσουμε από «εκεί». Συνήθως η όρασή μας αφαιρείται και αδρανεί, όπως ακριβώς και  σκέψη μας, αφήνοντας καίριες μαρτυρίες εκτός του οπτικού μας πεδίου. Ο Σ.Λ. αθροίζοντας τις εμπειρίες και τις ευαισθησίες του βρήκε τον τρόπο να εντοπίσει τις μαρτυρίες αυτές, να γίνει αυτόπτης μάρτυρας μιας εν πολλοίς αθέατης αλήθειας και να την καταθέσει με αφοπλιστική ειλικρίνεια μπροστά στα μάτια μας μυώντας μας αθόρυβα και σχεδόν θωπευτικά στην υπέροχη τέχνη του «ὁρᾶν».

Βλέπω δεν σημαίνει απλώς ότι βρίσκω τον δρόμο μου παρακάμπτοντας εμπόδια. Βλέπω σημαίνει ότι μαθαίνω με ατομική προσπάθεια να συνθέτω μέσα μου συμφωνίες χρωμάτων και σχημάτων εμπλουτίζοντας το απόθεμα των παραστάσεών μου με όλο και πιο «υψηλής ανάλυσης» υλικό, ώστε να βελτιώσω την ποιότητα της συνάφειάς μου με το περιβάλλον μου. Ο Σιδερής έχει κατακτήσει αυτή την ικανότητα με αυτοδαπανητική προσπάθεια και άσκηση μακροχρόνια. Γιατί η φωτογραφία δεν είναι να απλό μηχανικό κλικ μπροστά σε ένα τυχαίο «αξιοθέατο». Είναι το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής δέσμης φωτός που εκβάλλει οργασμικά από την ψυχή του δημιουργού κι γονιμοποιεί το φυσικό φως παράγοντας ένα αποτέλεσμα που υπερβαίνει το θέμα του. Αυτή την υπέρβαση της φυσικής εικόνας μπορεί να αναζητήσει ο «εκπαιδευμένος» θεατής στις εικόνες του Σ.Λ. Θα εισπράξει την αίσθηση της ισορροπίας —ή των ισορροπιών— που επιδιώκει ο δημιουργός ανάμεσα στο εκπεμπόμενο δικό του εσωτερικό φως και το φυσικό εξωτερικό φως, με το οποίο το πρώτο συναιρείται.

 

Χ.Π.Φ.