Στα μονοπάτια της Αμανής
Ποιος θα μπορούσε ποτέ να το φανταστεί ότι οι πατημασιές των παππούδων μας στο άγριο και αφιλόξενο τοπίο της Αμανής, εκεί που κύλαγαν το βουνό για να φτιάξουν «χωράφια», δημιουργούσαν, αργά και σταθερά, τα μονοπάτια αναψυχής για τους τουρίστες του σήμερα.
Τους πεζοπόρους του εναλλακτικού τουρισμού, τους Γερμανούς και τους Αυστριακούς, αλλά και τους Χιώτες και τους Έλληνες, που αναζητούν διαφυγή από τα τουριστικά στερεότυπα, επαφή με το αρχέγονο τοπίο, που αναδίδει ιστορία, πολιτισμό και εξακολουθεί αιώνες μετά να είναι αυθεντικό.
Κι όμως, το πρώτο στην Ελλάδα πιστοποιημένο πεζοπορικό δίκτυο απέχει ελάχιστα από την πραγματικότητα. Κι είναι εδώ, στη Χίο, στην Αμανή, την ξεχασμένη, την παραμελημένη, το αποπαίδι του νησιού.
Χιλιάδες ανθρωποώρες σκληρής και στις περισσότερες περιπτώσεις εθελοντικής εργασίας, αλλά πάνω από όλα μεράκι και πάθος, μέσα σε βουνά και σε ρουμάνια, εγκαταλελειμμένα από τους ανθρώπους εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, έφεραν και πάλι στην επιφάνεια τα μονοπάτια της εργασίας και του ιδρώτα χιλιάδων κατοίκων της Αμανής.
«Φίλοι Μονοπατιών της Χίου»
Χθες, Σάββατο 7 Μαρτίου 2015, στη Βολισσό, το κεφαλοχώρι της περιοχής, έγινε μια πολύ καλή παρουσίαση, που ανέδειξε τη συστηματική εργασία, που έχει κάνει εδώ και χρόνια μια αξιόλογη ομάδα εθελοντών, με επικεφαλής τον κ. Γιώργο Χαλάτση, ομάδα που αποτελεί το σπέρμα για τη δημιουργία του φορέα «Φίλοι Μονοπατιών της Χίου».
Το καφενείο, στον Πυθώνα, αποδείχθηκε πολύ μικρό για να τους χωρέσει όλους: Από την Βολισσό και τα άλλα χωριά της Αμανής, από την κεντρική Χίο και την πόλη, ήρθαν άνθρωποι εραστές των μονοπατιών, αλλά και επαγγελματίες του τουρισμού για να ακούσουν και να δουν από κοντά αυτό που αρχίζει να γεννιέται στη Βόρεια Χίο. Και που μπορεί να απλωθεί σε όλο το νησί, δημιουργώντας ένα δυναμικό δίκτυο εναλλακτικού τουρισμού, που αποκτά ολοένα και περισσότερους εραστές.
Ο δήμαρχος Χίου κ. Μανώλης Βουρνούς, τόνισε ότι με λίγα χρήματα μπορούμε να έχουμε ένα πολύ μεγάλο αποτέλεσμα, το οποίο δεν είναι μόνο το όποιο τουριστικό αποτέλεσμα ρεύμα. Είναι κυρίως ότι βοηθά στην αίσθηση των ίδιων των κατοίκων να δούνε καλύτερα ή να ξαναδιαβάσουν οι ίδιοι την ταυτότητα της περιοχής τους. Και σταδιακά μετά από τους κατοίκους να το καταλάβουν και οι επισκέπτες και αυτό θα είναι ένα από τα στοιχεία που θα δώσουν κάποια πνοή στην περιοχή.
Διαδρομές στον χωροχρόνο
Το δίκτυο των 13 μονοπατιών δεν είναι απλά κάποιες διαδρομές για φυσιολάτρες ή ανθρώπους που δεν αντέχουν τον πολύβουο τουρισμό. Δεν είναι απλά κάποια μονοπάτια. Είναι μια διαδρομή στον χωροχρόνο και ένα προσκύνημα στους αφανείς σκαπανείς του άγονου τοπίου της Αμανής.
Κτισμένα και στερεωμένα με μαστοριά σε απόκρημνες πλαγιές, για να αντέχουν, που και μόνον τα τοπωνύμια παραπέμπουν στην αρχαιότητα (Ξύγκρεμος, δηλαδή ο Οξύς Γκρεμός). Ακόμα μονοπάτια περίτεχνα, στρωμένα με πέτρες κι άλλα που είναι καλντερίμια. Δηλαδή, οι ξερολιθιές αυτές και ως κατασκευές μόνον εμπνέουν σεβασμό και αναδύουν τον κόπο της δημιουργίας.
Διαδρομές που σημαδεύονται από την οικονομική δραστηριότητα μια εποχής που έχει εκλείψει, αλλά εξακολουθεί να αρέσει, να εμπνέει, να συγκινεί: Ανεμόμυλοι, δεκάδες νερόμυλοι (μόνον κατά μήκος του Μαλαγκιώτη ποταμού έχουν καταγραφεί 13), σαράντα στοές και δύο κτίρια στα μεταλλεία Κεράμου, καμίνια κ.λπ.
Και πολιτισμός, χωριά εγκαταλελειμμένα και ερειπωμένα, που όμως έχουν τη δική τους μαγεία, ξωκλήσια, βίγλες, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που δεν αποτελεί απλά μια περιπατητική διαδρομή στη φύση.
Μάχη με τον καιρό και με τον χρόνο
Το συγκεκριμένο δίκτυο των δεκατριών μονοπατιών της Αμανής, που παρουσίασε χθες ο κ. Γιώργος Χαλάτσης, αυτή τη στιγμή σε μεγάλο βαθμό έχει διανοιχθεί και καθαρισθεί, σε μήκος πλέον των 34 χιλιομέτρων. Στο επόμενο διάστημα και πολύ πριν το καλοκαίρι το δίκτυο αυτό θα φτάσει στα 50 χιλιόμετρα, που είναι και το όριο για να μπορέσει να πιστοποιηθεί – ως δίκτυο – από τον ευρωπαϊκό οργανισμό αξιολόγησης και πιστοποίησης πεζοπορικών δικτύων.
Αν το προλάβουμε, γιατί μέχρι τώρα δεν βοήθησε καθόλου ο καιρός, τόνισε ο κ. Χαλάτσης, η Αμανή θα είναι η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα, που θα διαθέτει τέτοιο πιστοποιημένο δίκτυο.
Ο στόχος είναι το συνολικό μήκος του δικτύου να φτάσει στην παρούσα φάση στα 60 χιλιόμετρα και να κλείνει την κυκλική διαδρομή, όπως φαίνεται στην εικόνα.
Το δίκτυο που ολοκληρώνεται
Η εικόνα του δικτύου των 13 διαδρομών, που παρουσιάζεται κατωτέρω, περιλαμβάνει τις διαδρομές 3, 4, 7, 8, 9 και 13, που έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Σε πρώτη προτεραιότητα, δηλαδή σήμερα, είναι οι διαδρομές 2, 5, 10 και 11, συν τα μεταλλεία Κεράμου, που θα συμπληρώσουν τον στόχο των 50 χιλιομέτρων. Οι διαδρομές 1 και 12 είναι σχεδόν έτοιμες και απαιτείται η καταγραφή τους. Οι 13 αυτές διαδρομές έχουν συνολικό μήκος 60 χιλιομέτρων. Θα ακολουθήσει η διαδικασία της σήμανσής τους κα εν συνεχεία ο φάκελος θα συμπληρωθεί, προκειμένου να υποβληθεί για πιστοποίηση.
- Στο Χειμώνιο
- Λεπτόποδα → Αγρελωπό → Καμπιά (γ)
- Αγιάσματα → Λεπτόποδα … 6.240 μ.
- Κέραμος → Αγιάσματα … 4.840 μ.
- Κέραμος → Λεπτόποδα (α)
- Μεταλλεία Κεράμου
- Στο Καμίνι … 3.050μ.
- Εγρηγόρος → Αγιάσματα … 8.300 μ.
- Εγρηγόρος → Κουρούνια … 4.390 μ.
- Αφροδίσια → Κέραμος (β)
- Αφροδίσια → Εγρηγόρος (δ)
- Αφροδίσια → Κουρούνια
- Τα Γαλάτου … 7.460 μ.
ΣΥΝΟΛΟ 34.280 μέτρα
Παρουσίες και παρεμβάσεις
Παρόντες στην χθεσινή παρουσίαση στη Βολισσό αντιδήμαρχοι, ο έχων την χωρική αρμοδιότητα της περιοχής κ. Ματθαίος Φαφαλιός, ο και επί του τουρισμού κ. Δημήτρης Καράλης και η εξ Αμανής ορμώμενη και αρμόδια για το περιβάλλον και τον πολιτισμό κα Βιβή Ποταμούση. Και σίγουρα όλοι τους αισθάνθηκαν, μετά την παρουσίαση, ένα βάρος στους ώμους τους.
Κι ακόμα πάρεδροι από τα χωριά της Αμανής, κάτοικοι και επιχειρηματίες της Βολισσού, αλλά και από άλλα σημεία της Χίου, που επεσήμαναν τη σημασία του εγχειρήματος και την συμβολή του στην ανάπτυξη όλης της περιοχής.
Ενδιαφέρουσα η παρέμβαση μιας νέας μηχανικού, η οποία ήρθε από το Νεοχώρι, όχι μόνο για να ακούσει, αλλά και να ζητήσει την συνδρομή του κ. Χαλάτση, στο πώς θα καταφέρουν να αναδείξουν και να οργανώσουν τα μονοπάτια της ευρύτερης περιοχής του τόπου της.
